Kişilik Bozuklukları
Kişilik en genel tanımı ile bir kişinin gösterdiği karakteridir. Kişiliğimiz ile insanlar bizi tanır aynı anlamda dünyaya bakış açımız da değişir. Buna hitaben çevremizde gösterdiğimiz kişiliğimiz de toplum tarafından kabul görmemizi sağlayacak etkenler arasındadır.
Kişilik bozukluklar ise, oldukça çeşitli olabilecek yapıdadır. Buna göre uyum sağlamakta güçlük, işlevsel yapıda görülen uyumsuzluk, kişisel sıkıntılar, toplum içerisinde iletişim bozuklukları ve yaşanılan ya da bulunulan çevreye göre hareket ve söylenilenleri düzenleyemem gibi durumlar, kişilik bozukluğuna işaret etmektedir. Bu bozukluklar genel anlamda psikolojiktir ancak psikiyatrik bozukluklardan da kaynaklanıyor olabilmeleri mümkündür.
Kişilik Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?
Kişilik bozuklukları, bireyin hem öznel hayatını hem de çevresi ile kurmuş olduğu ilişkileri etkileyecek bir problemdir. Buna göre bakıldığında çocukluk zamanında yaşanmış birtakım travmalar, gelişime ket vuran engeller gibi durumlar, kişilik bozukluğuna doğrudan doğruya sebep olan psikolojik sebepler olarak bilinmektedirler.
Aynı şekilde beyinde meydana gelmiş bazı kimyasal bozukluklar ve bunlara bağlı olarak ortaya çıkabilecek psikiyatrik veya nörolojik sebepler de kişilik bozukluğu sebepleri arasında yer alabilmektedir.
Tüm bunlar ile birlikte çocuğun yetiştirilmiş olduğu ortam da oldukça önemlidir. Ebeveynlerin tavrı, kişilik bozukluğu nedenleri arasında yer alabilirler. Duygusal destekler, çocuklukta oldukça önemlidir. Özellikle belirli bir kayıp dönemi geçirildiyse buna bağlı olarak ebeveynlerin de davranış biçiminin buna uygun olarak şekil alması, çocuğun yaşamının ileriki dönemlerinde herhangi bir kişilik bozukluğuna sahip olmaması için oldukça önemlidir.
Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Kişilik bozukluğu belirtileri oldukça çeşitlidir. Buna uygun olarak birçok farklı durum sıralanabilir. Sıralanan bu durumlar, genel anlamda kişinin başka biri ile veya toplum içerisinde aldığı duruma ve düşünce şekline odaklıdır. Aynı anlamda belirtilerin çoğunlukla ergenlik döneminde baş gösterdiğinin de bilinmesi gerekir. Buna göre kişilik bozukluğu belirtileri şu şekilde sıralanırlar;
- Sosyal ortamlara uyum sağlayamama
- İkili ilişkilerde görülen bozukluklar
- Karakter bozuklukları
- Düşünce bozuklukları
- İçine kapanıklık
- Çekingenlik
- Asosyallik
- Sosyal fobiler
Bu sayılan belirtiler genel olarak bir kişilik bozukluğunun sinyalini vermektedir. Buna uygun olarak da kişilik bozukluğuna sahip kişilerin obsesif kompulsif bozukluk, anksiyete ve bunun gibi bazı psikolojik sorunlara da yatkın olduğundan bahsedebiliriz.
Kişilik Bozukluğu Türleri Nelerdir?
Kişilik bozukluğu türleri oldukça çeşitlidir ve genel olarak üç ana madde altında oluşan farklı tanılar ile incelenirler. Her madde altında bulunan bozukluklar, birbirine yakın tanı unsurları taşımaktadırlar.
A Grubu Kişilik Bozuklukları
A grubu içerisinde bulunan psikolojik bozukluklar şu şekilde listelenir;
- Paranoid Kişilik Bozukluğu
- Şizoid Kişilik Bozukluğu
- Şizopital Kişilik Bozukluğu
Genel olarak paranoya ile tespit edilen bu grup, sosyal ilişkilerin tutarsız olması ile kendini gösterebilir.
B Grubu Kişilik Bozuklukları
B grubu içerisinde bulunan kişilik bozuklukları ise şöyledir;
- Narsisistik Kişilik Bozukluğu
- Histriyonik Kişilik Bozukluğu
- Sınırda Kişilik Bozukluğu
- Antisosyal Kişilik Bozukluğu
Bu grup ise kişinin duygularını kontrol altına alamaması ve dürtüsel davranış sergileme eğilimine göre incelenir.
C Grubu Kişilik Bozuklukları
Son olarak C grubu kişilik bozuklukları ise;
- Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu
- Bağımlı Kişilik Bozukluğu
- Çekingen Kişilik Bozukluğu
Bu grup ise oldukça fazla fobiye sahip, kaygı ve gerginlik sahibi insanlar için bir tanı nesnesi halindedir.
Kişilik Bozukluğu Tanı ve Tedavi Süreci Nasıl İşler?
Kişilik bozukluğu tedavisi ise genel olarak bir psikolog yardımı ile işlemektedir. Buna uygun olarak öncelikle hangi tür kişilik bozukluğuna sahip olunduğunun bilinmesi oldukça önemlidir. Zaman zaman bozukluğun türüne ve seviyesine uygun olarak ilaç kullanımı da şart görülebilir.