Psikotik Bozukluklar
Psikotik bozukluklar, genel anlamda halk arasında en çok şizofreni ile bilinmektedir. Buna bağlı olarak bir açıklama yapmamız gerekirse, gerçeği olduğundan farklı algılayan, yansıtan ve aradaki farkı zaman zaman anlamayan kişiler, psikotik bozukluklara sahiptirler. Hem mental hem de fiziksel olarak farklı sonuçlar doğurabilecek psikotik bozukluklar genel olarak nörolojik veya psikiyatrik olarak görülürler.
Günlük hayatta bazı olayları oldukça zor kılan bu bozukluklar, kişinin diğer bireylerle ilişkilerini, olaylara karşı tepkilerini ya da olayları anlama biçimlerini değiştirebilir. Bu kişilerin zaman zaman asosyal davrandıkları görülmüştür. Psikotik bozukluk özelliklerinden sonra, etkilerinin hafifletilebildiğinden ve düzenli tedavi sayesinde bireylerin sağlıklı ve durgun bir yaşam sürebileceğinden de bahsetmemiz gerekecektir.
Psikotik Bozukluk Türleri Nelerdir?
Psikotik bozukluk çeşitleri arasında farklı durumlar bulunsa da her bir türün ana kaynağı ve ortay çıkarmış oldukları etkileri benzer olarak görülmektedir.
1. Şizofreni
Şizofreni, belirli bir gerçeği algılamada ya da iletmede çekilen güçlük olarak tanımlanabilir. Dünyada %0.8 oranında görülen bu bozukluk, psikotik bozukluklar arasında en çok bilinenidir. Duygusal, davranışsal ve fiziksel sorunlara sebep olabildiği de bilinmektedir.
2. Hezeyanlı Bozukluk
Şizofreniye kıyasla daha nadir görünür ve genel anlamda ilerleyen yaşlarda ortaya çıkar.
3. Paylaşılmış Psikoz
Hezeyanı olan kişilerin birbirleri arasında sağladıkları iletişim ile bir diğer kişiye geçen hezeyan, paylaşılmış psikoz olarak adlandırılır.
4. Kısa Psikotik Bozukluk
Aniden başlayan ve kısa sürerek aniden biten ve şizofreniye benzeyen belirtiler sunan bozukluktur.
5. Şizoaffektif Bozukluk
Manik depresif belirtileri ile şizofreni belirtilerinin birleşip etki ettiği türdür.
6. Şizofreniform Bozukluk
Şizofreni belirtileri gösterse de 1 ya da 6 ay içerisinde belirtiler kaybolmaktadır.
Psikotik Bozuklukların Nedenleri Nelerdir?
Psikotik bozukluk nedenleri dediğimizde ilk olarak bahsedildiği üzere farklı nörolojik ve psikiyatrik sebepler öne çıkacaktır. Bu anlamda bazı uzmanlar genetiğin de etkili bir unsur olduğunu öne süreler. Genetikte bulunduğu takdirde dış etkenlerden de tetiklenebilme olasılığı artacaktır.
Bunların yanında en basit anlamda beyinde oluşan kimyasal sorunlarından kaynaklandığını bilmeniz önemli bir detaydır. Bununla birlikte uyuşturucu kullanımının da bir etken olduğu söylenmektedir.
Psikotik Bozuklukların Belirtileri Nelerdir?
Psikotik bozukluk belirtileri arasında diğer psikolojik bozukluklara oranla bakıldığında daha çok göze çarpabilecek belirtiler görülebilir. Bu anlamda psikotik bozukluklarda en çok görülen belirtileri sıralamamız gerekirse karşımıza çıkacak olan liste şu şekilde düzenlenebilmektedir;
- Ağır izleyen paranoya
- Kaygı
- İletişimde ortaya çıkan sorunlar
- İştahsızlık
- Asosyallik
- Başkalarının görmediklerini görme ya da işitme
- Hijyen eksikliği
- Duygusuzluk
- Performansta düşüş
- Depresyon
Buna göre bu belirtilerin, hastalığın çeşitli evrelerinde ortaya çıkan durumlara göre değişiklik göstereceğini söylememiz gerekir. Farklılık getirebilecek bir diğer sebep de psikotik bozukluk türlerinde oluşacak değişimlerdir. Buna göre her farklı tür için belirlenmiş olan ayrı bir belirti skalası gözlemlenecektir.
Psikotik Bozukluk Tedavisi Nasıl İşler?
Psikotik bozukluklar bilinenin aksine tedavi edilebilir hastalıklardır. Psikoz hastaları zaman zaman ataklar geçirebilirler. Bu ataklar hastalığı en çok ele veren durumlar arasındadır. Bununla birlikte tedaviye tanı konulur konulmaz başlanmasının gerekliliğinden de bahsedebiliriz.
Psikotik bozukluk tedavisi ise genel anlamda ilaç tedavisi yürütülerek yapılmaktadır. Bu ilaçları düzenli ancak dikkatli bir şekilde kullanmanız ise büyük önem taşır. İlaçla birlikte bilişsel davranışçı tedavinin de seçenekler arasında olduğunu bilmeniz oldukça önemli bir durumdur. Buna göre sözlü iletişim ile yapılan muayenelerde kişilerin düşünce biçimleri oturtulur ve tedavi edilir.