Eylül ayı okulların açılması nedeniyle çoğu aile için tehlike çanlarının çalmaya başlaması anlamına gelmektedir. Okul ortamı çocukların karşılaştığı, süreklilik içeren ilk sosyal ortamdır. Çocukların yeni durumlara uyum sağlama becerileri çok gelişmiş olmasına rağmen, çocuğun neredeyse rakipsiz olduğu, üzerinde düşüldüğü ev ortamından çıkıp kendisi gibi onlarca çocuğun arasında yer alacağı, öğretmenin koyduğu belli kurallara uymasının bekleneceği, kendisine görev ve sorumlulukların verileceği yeni bir ortama alışması biraz sancılı olabilir.
Çocukların kimliklerini oluşturabilmeleri, benliklerini tanıyabilmeleri ve karakterlerini zarara uğratacak tehlikelerden korunabilmeleri için en önemli yapı yaşamlarının ilk iki senesinde birincil bakım verenleri ile aralarında geliştirdikleri güvenli bağlanmaya dayanmaktadır. Araştırmalar bu dönemde problem yaşayıp iki yaşından sonra ayrılık kaygısını yenememiş, o güne kadar evde hiç sorumluluk verilmemiş veya hiçbir sınır konulmamış çocukların okul fobisine daha yatkın olduklarını göstermektedir. Böyle bir durumla karşılaşılması durumunda ailenin sergileyeceği tutum çok önemlidir.
Ailelere Öneriler:
- Çocuk okulda uyması gereken kuralları ilk olarak aileden dinlemelidir.
- İlk kez okula başlayan çocuk kendisinde kaygı uyandıracak birçok düşünce ile başa çıkmak durumundadır. Bu nedenle aile ilk olarak çocuğun yaşadığı endişeleri farkında olmalıdır. “Ailem beni terk mi etti?”, ”Öğretmen beni sevecek mi?”,” Evde kardeşimle annem bensiz eğleniyorlar mı?”, “Annem-babam beni almaya gelecekler mi?”, “Okulda başarısız olursam ailem bana değer vermeye devam eder mi?” tarzı düşünceler çok yaygındır. Bu nedenle aileler çocuklarının kaygılarını ve sorularını dinlemeli, sabırla bunları cevaplamaya devam etmelidir.
- Okula başlama her çocuk için bireysel bir süreçtir. Asla başka çocuklar iyi örnek olarak gösterilmemelidir.
- Birçok anne çocuğun okula başlaması ile derin bir üzüntü hisseder. Çocuğundan ilk kez bu kadar uzun süre ayrı kalmanın yarattığı kaygıyı çocuğun hissetmemesi imkansızdır. Aileler çocuklarını okula getirirken üzüldüklerini belli etmemeli, okul veya öğretmen hakkında negatif görüşlerini çocuğun yanında dile getirmemelidirler.
- Okulların oryantasyon haftalarına mutlaka katılım sağlanmalıdır.
- İlk günden çocuğu okulda tüm gün yalnız bırakmak kadar, haftalarca okulda tüm gün onun çıkış saatini beklemek de yanlıştır. Ayrılma, ilk birkaç gün sınıfın önünde, sonrasında okul kapısında, ardından servise bindirme sırasında gibi aşamalı bir şekilde gerçekleşmelidir.
- Çocuklar için en önemli şey güvendir. Anne-babalar çocuklarına güven vermeli belirli bir rutin oluşturmalıdırlar. “Çıkışta seni alacağım”, “Okulun kapısında olacağım”, “Seni servisten inince karşılayacağım” gibi cümleler çocukları rahatlatacaktır. Aile mutlaka verdiği sözü tutmalıdır.
- Eğer çocuk özellikle ebeveynlerden birinden ayrılırken zorlanıyorsa, diğer ebeveynin onu okula bırakması daha iyi bir seçenek olabilir.
- Aileler okullar açılmadan önce okula çocukları ile birlikte giderek ona okulu tanıtması faydalı olacaktır. Ayrıca kendi okula başladıkları dönemden fotoğraflar göstermeleri, kendi yaşadıkları kaygıları paylaşmaları, okul hikayelerini anlatmaları çocuğun kendisini daha rahat hissetmesini sağlayacaktır.
- Gerekirse öğretmen ile konuşularak alışma süreci boyunca çocuğun evden küçük bir nesneyi okula götürmesine izin verilebilir. Aynı şekilde okulda yaptığı çalışmalarla evde sergiler düzenlenebilir.
- Hafif düzeyde okul kaygısı her çocukta görülebilir. Eğer bir ay sonra çocuğun kaygılarında hiçbir değişiklik yoksa, o zaman okul rehberlik servisine başvurulabilir.
- Aileler çocukları ile konulurken okul fobisini konu alan kitaplardan faydalanabilirler.
Kitap Önerileri:
- Büyük Çocukların Okuluna Hazırlanmak- Yazar: Jennifer Moore Mallions
- Vakvak’ın Okul Heyecanı- Yazar: Adnan Özveri
- Okula Gitmezsem Ne Olur?- Yazar: Yazar: Brigitte Labbe, Eric Gaste
- Armut Kafa Ailesinin Serüvenleri, İkizler okula başlıyor- Yazar: Mavisel Yener
- Eyvah! Okul Başladı- Yazar: Dominic Wyse
- Minik Ayıcıklar Okula Gidiyor- Yazar: Heather Maisner