Performans Kaygısı
Performans kaygısı, hayatın farklı bölümlerinde, yani buna bağlı olarak da her yaştan bireyde görülebilecek olan ve psikolojik baskıdan doğan bir kaygı türüdür. Bu psikolojik baskı, her zaman dışsal kaynaklı değildir. Aynı şekilde bireyin karakteristik özelliklerine bağlı olarak kendisinde ve geleceğinden bekledikleri de herhangi bir önemli konuda performans kaygısı çekmesine sebep olabilir niteliktedir.
Performans kaygısı özellikle topluluklar önünde sergilenmesi gereken bir durum olduğunda göze çarpacaktır. Buna göre de bir iş görüşmesinde, toplantıda, önemli ikili konuşmalar ve yüzleşmelerde, sahne sanatlarını icra eden kişilerde ve daha farklı kişilerde de performans kaygısına rastlanabilir.
Performans Kaygısı Neden Oluşur?
Performans anksiyetesi olarak da adlandırılabilecek bu kaygının oluşmasında belirtildiği üzere iki tür etken olacaktır. Bunlardan ilki dışsal etkenlerdir. İnsanların genel anlamda sizden bekledikleri, geçmiş tecrübeleriniz veya duyduklarınız ya da okuduklarınız çevresel olarak düşüncelerinize etki ederek başarısız olma düşüncesinin tohumlarını zihninize ekebilirler.
Bunların yanında bazı içsel etkenlerden de bahsedebiliriz. Bu etkenler tamamen bireyin kendi oluşturduğu düşüncelerden kaynaklıdır. Performans kaygısı nedenleri arasında sayılabilecek bir diğer unsur da kişinin farklı psikolojik bozuklukları olabilir. Buna göre anksiyete, depresyon veya OKB hastalıklarına sahip kişilerde performans kaygısı görülme olasılığı daha fazladır.
Performans Kaygısı Olan Bir Kişinin Düşünce Biçimi Nedir?
Performans kaygısına sahip bir birey, aynı anda kafasında pek çok düşünce ile boğuşacaktır. Buna göre günlük hayat da performans kaygısından etkilenir. Buna hitaben de kişiler ne kadar iyi hazırlanmış olsalar da yalnızca kaygı sebebiyle bazı olumsuz durumlara düşebilirler. Bununla birlikte performans kaygısı bulunan bir kişinin aklından geçen düşünceler, herkes için mantıklı gelmeyebilir. Bu korkuların mantıklı olmasına gerek yoktur. Kişinin hisleri ile baş etmeyi bilmesi gerekir.
Performans kaygısına sahip bireyler, belirli bir iş için yeterli olmadıklarını, başarısız olacaklarını, beklenmedik hata veya durumların baş göstereceğini ya da sosyal olarak dışlanacağını düşünebilir. Bu sebeple de kimi uzmana göre performans kaygısı doğrudan doğruya sosyal fobi ile ilişkilendirilmelidir.
Performans Kaygısı Belirtileri Nelerdir?
Performans kaygısı belirtileri dediğimizde sayılabilecek her farklı belirti, toplamda iki başlık altında incelenmektedir. Bu başlıklar ise, fiziksel ve psikolojik olarak sunulabilir. Performans kaygısı belirtilerini sıralamak gerekirse ise karşımıza şu şekilde bir liste çıkacaktır;
- Titreme
- Kalp atışının artması
- Uyuşukluk
- Aniden gelen donup kalma, hareket edememe durumu
- Kronik ağrılar
- Aşırı kaygı veya korku
- Ağız kuruluğu
- Aşırı sıcak basması ve terleme
- Sesin titremesi
- Nefes darlığı
Bu belirtilere sahip bir kişi, ek olarak “yapamayacağım” ya da “rezil olacağım” gibi tümceler de kuruyorsa belirli konu hakkında performans kaygısına sahip olabileceğini bilmek ve bu ihtimali gözden geçirmek gerekir. Bununla birlikte performans kaygısı tedavisi yolları izlenerek sözlü terapiden yardım alınabilir.
Performans Kaygısı ile Baş Etmenin Yolları Nelerdir?
Performans kaygısı hakkında verilen bilgilerden sonra özellikle birçok kişinin aklına takılan konu bu kaygılardan nasıl sakınılacağıdır. Buna göre ilk olarak kişinin kendisine duyacağı özgüven oldukça önemlidir. Kişi ne kadar özgüvenliyse bu kaygıya sahip olma ihtimali de bir o kadar düşer.
Bunun yanında olumsuz düşünceler ile baş etmeyi bilmek oldukça önemlidir. Olumsuz düşünceler ve endişe herkesin başına gelebilir. Ancak asıl önemli olan bu endişe ve düşüncelere rağmen nasıl bilinçli olunacağı ve hız kesilmeyeceğidir.
Son olarak bazı nefes egzersizleri, yoga veya meditasyon da önerilebilir. Bu tarz aktiviteler kişinin rahatlamasını sağlayarak kaygıları da en aza indirecektir.